خیال همواره مبتنی بر حقیقت است. شاید بعضی مخالف این دیدگاه باشند، اما این حقیقت دارد که وارثان و تولیدکنندگان خیال در بسیاری موارد برای خلق دنیای خود، شخصیتهای ادبی، سینمایی و نمایشی خود از دنیای واقعی و به طور ویژه از اسطوره و قهرمان الهام میگیرند؛ به خصوص زمانی که قالب نمایشی باشد. هرچه الگو و مابهازای ذهنی حقیقیتر، شخصیت راحتتر و باورپذیرتر. اگر افراد مشهور به طور ویژه بازیگران را اسطوره و قهرمان عصر مدرن بدانیم طبیعی است که سینما برای خلق شخصیتهایش به سراغ آنها برود.
دیزنی، غول انیمیشنسازی هالیوود همیشه برای خلق شخصیتهایش از این تکنیک، یعنی الگوبرداری و بهرهوری از واقعیت استفاده میکند. ذهنتان را مرور کنید. یاد بیشمار شخصیت دیزنی میافتید که به نوعی برایتان آشنا و یادآور چیزی یا شخصیتی احتمالاً مشهور بودهاند. بدانید که این آشنایی بیهوده و غریب نبوده است. این مطلب به پانزده شخصیت دیزنی که با الهام از افراد مشهور یا شخصیتهایی که بازی کردهاند خلق شدهاند، میپردازد. بعضیها را شاید باورتان نشود.
۱۵. شخصیت «آریل» در «پری دریایی کوچک» با الهام از آلیسا میلانو
در «پری دریایی کوچک» (The Little Mermaid) آریل، پری دریایی شانزده ساله، جوانترین دختر شاه تریتون، کنجکاو و مخاطرهجو که شیفتهی جهان انسانهاست، از جادوگر دریا ارسلا میخواهد که به او یک جفت پا بدهد تا بتواند به روی زمین برود و به شاهزادهی محبوب دوپایش برسد. ارسلای شرور در ازای یک جفت پا صدای زیبای آریل را از او میگیرد.
وقتی این انیمیشن سال ۱۹۸۹ دیزنی اکران شد، بازیگر نوجوانی به نام آلیسا میلانو بسیار محبوب بود. او در سریال «کی رئیسه؟» (Who’s The Boss?) که از سال ۱۹۸۴ از شبکهی ایبیسی پخش میشد، بازی میکرد. به گفتهی خالقان این سریال، آن زمان او الگوی نوجوانان بود. خانم میلانو در جنبش «من هم» (Me-too) نقش بسیار مهمی نیز داشته است؛ در اکتبر 2017 او با انتشار توئیتی بسیاری از بازیگران زن هالیوود را با دعوت به افشای حقیقت به مشارکت در این جنبش دعوت کرد و پاسخهای زیادی از سوی زنان بازیگر دریافت کرد.
۱۴. چیپ و دیل در «چیپ و دیل: تکاوران نجات» با الهام از «ایندیانا جونز» هریسون فورد و دکتر «مگنوم» تام سلک
چیپ و دیل دو سنجاب برادر را اولین بار در نقش همسایههای مخل آسایش دانلد داک که در درخت حیاط پشتی خانهی او زندگی میکردند، در انیمیشنهای دیزنی دیدهایم. به دنبال محبوبیت این دو شخصیت، دیزنی سریالی را تحت عنوان «چیپ و دیل: تکاوران نجات» (Chip ‘n Dale Rescue Rangers) ساخت که سال ۱۹۸۹ پخش میشد و این برادران در آن نقش دو کارآگاه را داشتند.
به راحتی میشود فهمید خالقان این دو شخصیت از دکتر مگنوم که تام سلک نقشاش را در سریال جنایی دههی ۱۹۸۰ شبکهی سیبیاس، «مگنوم پی.آی» (Magnum, P.I) بازی میکرد و همینطور ایندیانا جونزِ هریسون فورد، پزشک معروف مجموعهی «ایندیانا جونز» استیون اسپیلبرگ، الهام گرفتهاند. از آن پیراهن گلگلی گرفته تا کلاه، روشن است که این دو نماد دههی ۱۹۸۰ منبع الهام سنجابهای کارآگاه بودهاند.
۱۳. شخصیت دیزنی «کروئلا» در «۱۰۱ سگ خالدار» با الهام از تلولا بنکهد
شخصیت کروئلا از کارتون «۱۰۱ سگ خالدار» (101 Dalmatians) شاید کل مردمان شهرش را بترساند اما هنوز یکی از شیکترین و شیکپوشترین شخصیتهای شرور دیزنی محسوب میشود. گفته میشود تلولا بنکهد، بازیگر سینما و تئاتر دههی چهل و پنجاه میلادی که فعالی آزادیخواه از خانوادهای سیاسی البته با مواضع مخالف بود، منبع الهام شخصیت کروئلا بوده است. به خصوص به خاطر نقش روزنامهنگار فشنی که در «قایق نجات» (Lifeboat) فیلم محصول ۱۹۴۴ آلفرد هیچکاک بازی کرد و برایش برندهی جایزهی اسکار شد.
۱۲. شخصیت «پزشک جادوگر» در «پرنسس و قورباغه» با الهام از مایکل جکسون و پرینس
جادوگر کارتون «پرنسس و قورباغه» (The Princess and the Frog) که اسم شخصیتش در واقع دکتر فَسیلییِر است، پزشکی در نیو اورلئان است که میتواند با جهان مردگان ارتباط برقرار کند. فیزیک او تمام مشخصههای بارز یک شخصیت شرور کلاسیک دیزنی را دارد؛ قد بلند، اندام باریک، با انگشتان استخوانی. او شباهت زیادی به شخصیت جعفر کارتون «علاءالدین» هم دارد. با یک نگاه میتوان ویژگیهای ظاهری پرینس (Prince) خواننده/ موزیسین را در او دید، از باریکی اندام و پوشش گرفته تا لبخند دنداننمایش. و شکل راه رفتنش هم که آشکارا شبیه مایکل جکسون است.
۱۱. شخصیت دیزنی «مالفیسنت» در «زیبای خفته» با الهام از النور آدلی
جادوگر «زیبای خفته» یا همان مالفیسنت که پرنسس آرورا را به این خاطر که شاه و ملکه او را به مراسم غسل تعمیدش دعوت نمیکنند طلسم میکند، بر اساس شخصیت شرور قصهی پریان Little Briar Rose برادران گریم خلق شده است. البته روایت برادران گریم در واقع بازگویی قصهی اصلی است که همان «زیبای خفته» نوشتهی شارلز پرو، نویسندهی فرانسوی، است.
النور آدلی بازیگر متولد 1905 که سال 1991 از دنیا رفت، نه فقط ویژگیهای ظاهریاش را به شخصیت مالفیسنت قرض داده بلکه صداپیشهی او هم بوده است. البته خانم آدلی صداپیشهی شخصیت نامادری کارتون «سیندرلا» هم بود. او که بیشتر در برنامههای رادیویی امریکایی فعال بود، در سریالهای معروفی همچون «من لوسی را دوست دارم» (I Love Lucy) و «سه پسر من» (My Three Sons) حضور داشته است.
۱۰. شخصیت «آرورا» در «زیبای خفته» با الهام از آدری هیپبورن
پرنسس آرورا کارتون محبوب «زیبای خفته» دختر شاه استفان و ملکه لی، شیرین، خجالتی و سادهلوح است؛ او نماد پرنسسهای دیزنی است. نسخهی سینمایی این شخصیت آدری هیپبورن محبوب و دوستداشتنی است که اگرچه بلوند نبود، اما با شرم، شیرینی و اندام ظریفش منبع الهام طراحان و تصویرسازان زیادی بوده است.
۹. شخصیت دیزنی «پوکوهانتس» با الهام از آیرین بدارد
شخصیت پوکوهانتس بر اساس شخصیتی واقعی با همین نام خلق شده که یک بومی امریکایی از قبایل پوهاتان و دختر فرمانده پوهاتان، رئیس قبیلهی بومیها، بوده است. او به خاطر روابطی که با مستعمرهنشینان جیمز تاون ویرجینیای امریکا داشت مشهور شد. به جز روایت واقعی که در کارتون «پوکوهانتس» دیزنی آمده و دلدادگی پوکوهانتس به یک افسر انگلیسی، او شیفتهی طبیعت و حیوانات است و توانایی برقراری ارتباط با آنها را دارد. او بین مردمش و اروپاییهایی که آمدهاند تا سرزمین آنها را به تصرف خود درآورند، نقش رابط را بازی میکند. آیرین بدارد، بازیگر و صداپیشهی امریکایی آشکارا منبع الهام طراحان شخصیت پوکوهانتس بوده است؛ او در کارتون به جای این شخصیت حرف میزند.
۸. شخصیت «کاپیتان هوک» در «پیتر پن» با الهام از هانس کانرید
شخصیت کاپیتان هوک از رمان «پیتر پن» (Peter Pan) نوشتهی جِیام بَری، نویسندهی اسکاتلندی، میآید. او تجسم مطلق شیطان است؛ اما از مدل دیزنیاش، که یک رئیس دزد دریایی خل وضع است و مشخصههای کمیک دارد. هانس کونرید (متولد ۱۹۱۷- فوت ۱۹۸۲) بازیگر امریکایی فقط ویژگیهای ظاهری و آن سبیل بلندش را به شخصیت کاپیتان هوک قرض نداده است؛ او با صدایش در کارتون «پیتر پن» به این شخصیت زندگی داده است.
۷. شخصیت «پیتر پن» با الهام از بابی دریسکال، بازیگر کودک ستارهی دیزنی
پیتر پنی که دیزنی خلق کرده است به مراتب رقیقتر از پیتر پن رمان سر جیمز بری است. بعدها بر اساس این شخصیت چیزی به نام «سندرم پیتر پن» تعریف شد که نشانگر بزرگسالی است که اصرار دارد بزرگ نشود. بابی دریسکال از اولین ستارههای کودک دیزنی، اولین بازیگر کودکی که با این شرکت قرارداد داشت، بود. ویژگیهای ظاهری او منبع الهام شخصیت پیتر پن و البته صداپیشهی این شخصیت هم بوده است. دیزنی در دوران نوجوانی قراردادش را با بابی فسخ کرد که منجر به افول حرفهی هنری او شد.
۶. شخصیت «آلیس» در «آلیس در سرزمین عجایب» با الهام از کاترین بومن
آلیس بی توجه به درسهای تاریخی که خوانده، پی رؤیابافیهایش، خرگوشی را میبیند که با عجله میدود و نگران است که دیر کرده باشد. آلیس را او را دنبال میکند، قدم به سرزمین عجایب میگذارد و با مخاطراتی مواجه میشود. کاترین بومن، بازیگر انگلیسی امریکایی سابق که به صداپیشگی نقش آلیس در کارتون «آلیس در سرزمین عجایب» معروف است، به جز صدا ویژگیهای ظاهری خود را هم به شخصیت آلیس قرض داد.
۵. شخصیت «مد هتر» در «آلیس در سرزمین عجایب» با الهام از اد وین
دو رمان لوئیس کارول منبع الهام این انیمیشن دیزنی بوده است، «آلیس در سرزمین عجایب» (Alice’s Adventures in Wonderland) و دنبالهاش «آنسوی آینه» (Through the Looking Glass). شخصیت مَد هَتر یا کلاهدوز دیوانه در این دو رمان به خاطر مسمویت جیوه کمی دیوانه، خلوضع و بیثبات است؛ که برای آنها که کلاه نمدی میساختند، در دورهای که لوئیس کارول کتاب را مینوشت، مشکل رایجی بود. (در قدیم کلاهدوزها در ساختن کلاه از جیوه استفاده میکردند و بر اثر تنفس بخار جیوه دچار مسمومیت جیوه میشدند. مسمومیت جیوه باعث آسیب عصبی مثل نامفهوم حرف زدن و تاری دید میشود.) در نسخهی سینمایی این دو رمان که تیم برتون ساخته است، جانی دپ نقش مد هتر را بازی میکند.
اد وین، بازیگر و آهنگساز امریکایی، در موسیقی سابقهای شصت و پنج ساله دارد. بعد از آنکه او به عنوان صداپیشهی این شخصیت انتخاب شد، حالات بامزهی چهرهاش منبع الهام طراحان و تصویرسازان دیزنی برای خلق شخصیت مد هتر شد. اد وین در «مری پاپینز» هم نقش عمو آلبرت بامزه را بازی میکند.
۴. شخصیت «اسمرالدا» در «گوژپشت نوتردام» با الهام از دمی مور
اسمرالدا با الهام از شخصیتی به همین نام در کتاب «گوژپشت نوتردام» (The Hunchback of Notre-Dame) ویکتور هوگو خلق شده است؛ این دختر کولی شانزده ساله با شخصیتی قوی که در خیابانهای پاریس میرقصد و با زیبایی خارقالعاده و رفتار جذابش میتوان او را یک فمفتال (شهرآشوب) دانست.
خالقان کارتون «گوژپشت نوتردام» برای این نقش نیاز به زنی داشتند که شخصیتی قوی و جذبهی زیادی داشته باشد. میتوان ویژگیهای ظاهری بازیگر مومشکی و زیبای هالیوود، دمی مور را با آن چشمان سبز و تفکر سنتگریزانه در قهرمان زن این کارتون محصول ۱۹۹۶ که البته صداپیشهی او هم بوده است، دید.
۳. شخصیت پرنسس «جزمین» در «علاءالدین» با الهام از جنیفر کانلی
شخصیت جزمین در ابتدا با الهام از شاهدخت بدر البدور از حکایت «علاءالدین و غول چراغ جادو» (Aladdin and the Marvelous Lamp) «هزار و یک شب» خلق شد. زنی مستقل و شجاع که راه دل و غرایزش را در پیش میگیرد. ردپای چهرهی جنیفر کانلی با آن موی مشکی و چشمان سبز خیرهکننده در ویژگیهای چهرهی جزمین کاملاً پیداست. وقتی دیزنی سال ۱۹۹۲ کارتون «علاءالدین» را پخش کرد، این بازیگر بسیار محبوب بود.
۲. شخصیت دیزنی «علاءالدین» با الهام از تام کروز
شخصیت علاءالدین همچون جزمین با الهام از قصههای «هزار و یک شب» خلق شد. علاءالدین، پسر خیاط مصطفی، شاهزادهی دزدان، به قلب زمین میرود و آنجا چراغ جادویی را پیدا میکند که غولی در آن خوابیده است؛ غولی که سه آرزوی او را برآورده میکند.
وقتی کارتون «علاءالدین» بیرون آمد، تام کروز در اوج جوانی بسیار معروف و محبوب شده بود. تأثیر چهرهی او در ویژگیهای چهرهی علاءالدین کاملاً پیداست. برای آن شلوارهای سندبادی که علاءالدین میپوشد (که البته در واقع از فرهنگ ما میآید) طراحان، سبک پوشش امسی هَمرِ رَپِر را مد نظر قرار دادند.
۱. شخصیت دیزنی «غول چراغ جادو» در «علاءالدین» با الهام از رابین ویلیامز
غول چراغ جادو عاشق شوخیها و ترفندهای تصویری است. اوست که به علاءالدین کمک میکند دل جزمین را به دست آورد و از شر جعفرِ شرور خلاص کند. شخصیت دوستداشتنی غول چراغ جادو تمام جذابیت از جمله صدا و شوخیهای بینهایت خندهدارش را از رابین ویلیامز فقید دارد. اگر به چهرهی غول چراغ جادو دقت کنیم، میبینیم که طراحان و تصویرسازان چگونه از ویژگیهای چهرهی ویلیامز در طراحی شخصیت غول استفاده کردند. میگویند رابین ویلیامز به قدری در این نقش فرو رفته بود که یک روز بیش از شانزده ساعت بداههپردازی کرد.